Η κοινωνία μας δεν λειτουργεί μόνο για την οικονομία.
Έχει πολλές πτυχές πολιτικές, θεσμικές, θρησκευτικές, αξιακές.
Για τούτο και όταν κανείς επικαλείται ηθικά ιδεώδη αντιμετωπίζει την, πολλές φορές δίκαιη, δυσπιστία των πολιτών οι οποίοι είναι συνηθισμένοι στις υποκριτικές αναφορές διαφόρων για τις υψηλές αξίες.
Ένας διάχυτος κυνισμός έχει κατακλύσει την κοινωνία μας, αλλά με τον κυνισμό δεν μπορούμε να υπερβούμε τις σημερινές δυσκολίες.
Ο εθελοντισμός είναι μια μορφή δραστηριότητας τόσο παλαιά όσο και η ίδια η αλληλεγγύη.
Διαπερνά όλες τις εποχές κι όλες τις κοινωνίες αλλά στην εποχή μας έχει το δικό του, συγκεκριμένο νόημα.
Ομάδες πολιτών που στέκουν έξω από το κράτος και δίχως οικονομικές ιδιοτέλειες αναλαμβάνουν δράση, συμμετέχουν σε ένα κοινό σκοπό και προωθούν, σε τελική ανάλυση, το κοινό καλό.
Σε κοινωνίες ολοένα και πιο περίπλοκες οι εθελοντές δραστηριοποιούνται σε πεδία που ούτε το κράτος παρεμβαίνει, ούτε οι ιδιώτες στον βαθμό που δεν υφίσταται κέρδος.
Οι κοινωνικές υπηρεσίες, ο πολιτισμός, το περιβάλλον είναι ορισμένα από αυτά.
Τα θετικά αποτελέσματα του εθελοντισμού είναι πολλαπλά και συνδέονται ακόμη και με την οικονομία, αλλά εδώ θα ήθελα να δώσω έμφαση σε μιαν άλλη διάσταση.
Σε εποχές λατρείας του ατομικισμού ο εθελοντισμός μας σπρώχνει σε πράξεις ανιδιοτέλειας δίνοντας διέξοδο στα προβλήματα που γεννιούνται από την μυωπία του εγωκεντρισμού των σύγχρονων κοινωνιών.
Καλλιεργεί έτσι ένα άλλο δημόσιο ήθος.
Ο βαθμός εθελοντικής συμμετοχής στην χώρα μας μοιάζει να είναι από τους μικρότερους στην Ευρώπη.
Αυτό έχει να κάνει πολύ περισσότερο με συστημικά προβλήματα της νεοελληνικής κοινωνίας στην οποία αναπτύχθηκε ένας γενικευμένος, ιδιότυπος ατομικισμός.
Όμως δεν είναι η μοίρα μας αυτή.
Σε όχι πολύ μακρινές εποχές οι πατέρες μας υπήρξαν φορείς της πλούσιας κοινοτικής μας παράδοσης, στην οποία η αλληλεγγύη δεν ήταν θεωρία άδεια από περιεχόμενο αλλά έμπρακτος τρόπος ζωής.
Μια εποχή κατά την οποία δεν είχαν διαδοθεί οι κρατικοδίαιτες πρακτικές και η κουλτούρα της διεκδίκησης.
Οι τελευταίες σε συνδυασμό με τα εύκολα δανεικά έφτιαξαν ένα εκρηκτικό μείγμα που το πληρώνουν σήμερα.
Τέλος, στην γνήσια εκδοχή του εθελοντισμού θα λειτουργήσει στην κατεύθυνση της αποδέσμευσης της κοινωνίας από την κηδεμονία των κομμάτων.
Με τον τρόπο αυτό η εθελοντική δραστηριότητα θα ωθήσει στην απελευθέρωση δημιουργικών δυνάμεων που θα υπηρετήσουν το κοινό καλό.
Η απουσία εθελοντικού πνεύματος δεν είναι παρά μια από τις όψεις μιας κοινωνίας που οδηγήθηκε στην κρίση.
Η επανεύρεσή του δεν είναι παρά άλλο ένα βήμα στην προσπάθεια υπέρβασής της.
Κοσιώρης Φώτιος
Έχει πολλές πτυχές πολιτικές, θεσμικές, θρησκευτικές, αξιακές.
Για τούτο και όταν κανείς επικαλείται ηθικά ιδεώδη αντιμετωπίζει την, πολλές φορές δίκαιη, δυσπιστία των πολιτών οι οποίοι είναι συνηθισμένοι στις υποκριτικές αναφορές διαφόρων για τις υψηλές αξίες.
Ένας διάχυτος κυνισμός έχει κατακλύσει την κοινωνία μας, αλλά με τον κυνισμό δεν μπορούμε να υπερβούμε τις σημερινές δυσκολίες.
Ο εθελοντισμός είναι μια μορφή δραστηριότητας τόσο παλαιά όσο και η ίδια η αλληλεγγύη.
Διαπερνά όλες τις εποχές κι όλες τις κοινωνίες αλλά στην εποχή μας έχει το δικό του, συγκεκριμένο νόημα.
Ομάδες πολιτών που στέκουν έξω από το κράτος και δίχως οικονομικές ιδιοτέλειες αναλαμβάνουν δράση, συμμετέχουν σε ένα κοινό σκοπό και προωθούν, σε τελική ανάλυση, το κοινό καλό.
Σε κοινωνίες ολοένα και πιο περίπλοκες οι εθελοντές δραστηριοποιούνται σε πεδία που ούτε το κράτος παρεμβαίνει, ούτε οι ιδιώτες στον βαθμό που δεν υφίσταται κέρδος.
Οι κοινωνικές υπηρεσίες, ο πολιτισμός, το περιβάλλον είναι ορισμένα από αυτά.
Τα θετικά αποτελέσματα του εθελοντισμού είναι πολλαπλά και συνδέονται ακόμη και με την οικονομία, αλλά εδώ θα ήθελα να δώσω έμφαση σε μιαν άλλη διάσταση.
Σε εποχές λατρείας του ατομικισμού ο εθελοντισμός μας σπρώχνει σε πράξεις ανιδιοτέλειας δίνοντας διέξοδο στα προβλήματα που γεννιούνται από την μυωπία του εγωκεντρισμού των σύγχρονων κοινωνιών.
Καλλιεργεί έτσι ένα άλλο δημόσιο ήθος.
Ο βαθμός εθελοντικής συμμετοχής στην χώρα μας μοιάζει να είναι από τους μικρότερους στην Ευρώπη.
Αυτό έχει να κάνει πολύ περισσότερο με συστημικά προβλήματα της νεοελληνικής κοινωνίας στην οποία αναπτύχθηκε ένας γενικευμένος, ιδιότυπος ατομικισμός.
Όμως δεν είναι η μοίρα μας αυτή.
Σε όχι πολύ μακρινές εποχές οι πατέρες μας υπήρξαν φορείς της πλούσιας κοινοτικής μας παράδοσης, στην οποία η αλληλεγγύη δεν ήταν θεωρία άδεια από περιεχόμενο αλλά έμπρακτος τρόπος ζωής.
Μια εποχή κατά την οποία δεν είχαν διαδοθεί οι κρατικοδίαιτες πρακτικές και η κουλτούρα της διεκδίκησης.
Οι τελευταίες σε συνδυασμό με τα εύκολα δανεικά έφτιαξαν ένα εκρηκτικό μείγμα που το πληρώνουν σήμερα.
Τέλος, στην γνήσια εκδοχή του εθελοντισμού θα λειτουργήσει στην κατεύθυνση της αποδέσμευσης της κοινωνίας από την κηδεμονία των κομμάτων.
Με τον τρόπο αυτό η εθελοντική δραστηριότητα θα ωθήσει στην απελευθέρωση δημιουργικών δυνάμεων που θα υπηρετήσουν το κοινό καλό.
Η απουσία εθελοντικού πνεύματος δεν είναι παρά μια από τις όψεις μιας κοινωνίας που οδηγήθηκε στην κρίση.
Η επανεύρεσή του δεν είναι παρά άλλο ένα βήμα στην προσπάθεια υπέρβασής της.
Κοσιώρης Φώτιος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου